วิธีการเขียนชื่อวิทย์ของเฟิน

[Chatlanna]

มาหาความรู้ด้วยคน.....ขอบคุณอจารย์ทุกๆท่านะครับ....

[wanna]

ขอบคุณคุณติ๊ด้วยค่า...

[wanna]

ดีใจที่กระทู้นี้มีประโยชน์สำหรับคนหลายๆคน 

[wanna]

เพิ่มเติมคำใหม่ๆที่พบเจอในการเขียนชื่อวิทย์ค่ะ

คือคำว่า aff.

ตรงส่วนนี้เอามาจากกระทู้ขายช้องบลูของคุณ pnp588 ค่ะ  เป็นเขียนชื่อวิทย์ในไม้ที่มีโดยมีการเสนอแนะความคิดเห็นกันไว้http://forum.iloveferns.com/index.php/topic,614.0.html

ขอยกตัวอย่างมาไว้ในกระทู้นี้ เพื่อน้องๆรุ่นใหม่ได้มาอ่านค่ะ เรื่องสร้อยนางกลายนราธิวาส

พอเรียกว่า สร้อย  จะนึกถึงคำว่า  สร้อยนางกรอง  ซึ่งมันคือ H.carinata ดังนั้นคำว่า สร้อยนรา  ก็เลยน่าจะเป็นคำว่า  สร้อยนางกรองนรา   ไม่ได้คิดว่ามันเป็นนางกลายหรือลูกผสมไรแล้วแต่   ซึ่งอย่างว่า การเรียกแบบcommon name แบบนี้ทำให้ปวดหัวละงุนงงมาก แล้วถามว่า...

แล้วเราจะรู้ได้อย่างไรคะว่ามันเป็นลูกผสมจริง ซึ่งตรงนี้เชื่อว่าหลายๆคนก็ไม่ทราบได้เหมือนกัน หรือว่าเป็นการคาดเดากันเองของนักปลูกเลี้ยง   เพราะถ้ายืนยันได้ขนาดนั้นมันคงต้องมีผลการตรวจดีเอ็นเอแล้ว  ซึ่งเราส่วนมากแค่เชื่อกันไปว่ามันคือลูกผสม  แต่จริงๆมันอาจจะเป็นnew species ก็ได้อีกเช่นกัน จริงๆถ้าจะเรียกที่ถูกต้องก่อนที่จะมีการตรวจสอบจริงๆ  ซึ่งถ้าเรายังไม่แน่ใจว่ามันคืออะไร ก็ควรเขียนแบบนี้ไปก่อนถึงจะถูกต้องที่สุด คือ Lycopodium sp. 'Narathiwat'  เพราะถ้าไม้ที่ยังไม่ได้ตรวจสอบว่าเป็นลูกผสมหรือกลายพันธุ์ ให้ใช้คำว่า sp. หรือ species แทนชื่อจริงๆไปก่อน ซึ่งเป็นการใช้กับพืชทุกชนิดในโลกนี้

ส่วนคำนี้ที่มีคนแย้งว่า สร้อยนราใช้ชื่อนี้   Lyc.phlegmaria  sp. '์Narathiwat'  ถ้าจะบอกว่า ช้องนางคลี่ต้นนี้ที่พบจากจังหวัดยะลา  การเขีบนที่ถูกต้องจริงๆ ก็ต้องเขียนแบบนี้ Lyc.phlegmaria '์Narathiwat'  ไม่จำเป็นต้องมีคำว่า sp. อีก  เพราะคำว่า sp. ย่อมาจากคำว่า species  เราจะใช้คำนี้ก็ต่อเมื่อเราไม่รู้ว่า ไม้พันธุ์แท้ต้นนั้นมีชื่อว่าอะไร  แต่เมื่อเราทราบแล้วว่าไม้ต้นนี้คือ phlegmaria เราไม่ต้องไปใช้ sp. ต่อท้ายอีกค่ะ  เขียนแค่ว่า Lyc. phlegmaria ' Narathiwat' พอค่ะ

แล้วในกรณีที่เราอยากจะเรียกต้นนี้ว่า "นางกลายนราธิวาส"  ซึ่งแน่นอนละ คนเจอไม้ตัวนี้ ย่อมอยากจะเรียกชื่อแบบนี้ของตัวเอง  ก็ควรจะเขียนแบบนี้ค่ะ

Lycopodium sp. aff. carinata Narathiwat "Nangklay"
หรือ
Lycopodium sp. 'Narathiwat' "NangKlay"

ในกรณีที่ใช้ aff. ย่อมาจาก affinity แปลว่ามีความคล้ายคลึง ซึ่งนางกลายนราธิวาสถ้าไม่เห็นstrobilus ก็คงคิดว่าเป็นพวกสร้อยเกาะช้างเกาะกูดหรือไม่ก็สร้อยจันท์ ที่มีชื่อวิทย์ว่า carinata  ดังนั้นจึงใส่คำว่า aff. carinata Narathiwat เพื่อที่จะบอกชาวโลกคนอื่นว่า  ต้นไม้นี้มีหน้าตาคล้ายๆกับcarinata ที่เจอที่นราธิวาส โดยคำว่า Narathiwat ใช้แสดงโลเคชั่น หรือสถานที่พบเจอ  และที่ไม่ใช่เครื่องหมายซิงเกิ้ลโควท  '..........' ลงไปก็เพราะว่า  มันยัง Identify ไม่ได้แน่ชัดว่าเจอแต่เฉพาะจังหวัดนี้ โดยไม่เจอที่อื่นเลย  ซึ่งถ้าไม่เจอที่อื่นเลย หรือจังsวัดใกล้ๆกันเช่นยะลาเลยเนี่ยก็สามารถใส่ซิงเกิ้ลโควท ได้  แต่บอกไม่ได้อีกนั่นแหละ ว่าจะมีเจอไหม  เอาง่ายๆคือ ถ้าเจอที่อื่นบ้างก็ใส่ไม่ได้  ถ้าไม่เจอที่อื่นเลยแบบว่าคอนเฟิร์มมาก ก็ใส่ได้แบบนี้ 'Narathiwat'
และคำว่า "Nangklay"  ใส่เครื่องหมายดับเบิ้ลโควท  "........."  ลงไปก็เพราะว่า  เราคนไทยทั่วไปเรียกไม้ต้นนี้ว่า "นางกลาย"   ซึ่งเราเรียกกันเป็นcommon name กันไปแล้ว เราก็เขียนคำว่า "Nangklay" ลงไปแบบนี้ค่ะ

[วันเสด็จ]

ขอบคุณคับ

[Chill-Chill]

   ขอบคุณอาจารย์ทุก ๆ ท่านคราบ ที่ช่วยให้วิชาความรู้

[wanna]

หูย...ไม่ใช่จงจานไรหรอกนะคะ    ไม่ต้องขอบคุณอะไรหรอกค่ะ    ช่วยกันแนะนำกัน คนรักเฟินเหมือนกันค่ะ

[kornnn]

 ขอบคุณสำหรับความรู้ครับ เก่งๆกันทั้งนั้นเลยครับ ผมเลี้ยงไม้มาตั้งนาน เพิ่งรู้ อิอิอิ

[Lindsaea_P]

species แปลว่าชนิดนะครับ ส่วนพันธุ์นั้นคือ variety ครับ เรื่องพวกนี้ผมว่าพอรู้คร่าวๆ ดีกว่าครับ ส่วนลึกๆ คนที่จะใช้จริงๆ ก็พวกนักพฤกษศาสตร์หรือนักวิทยาศาสตร์อะไรประมาณนั้น หรือสำหรับคนที่สนใจจะเข้าศึกษาทางด้านนี้ เอาเป็นว่าเขียนถูกหลักเป็นพอแล้ว คือเรื่องการเขียนชื่อก็อย่างที่ว่าล่ะครับ  ใช้ตัวเอียงหรือขีดเส้นอะไรก็ว่ากันไป ส่วน Lyc. ปกติจะไม่ใช้กันครับ จะใช้เ็ป็น L.phlegmariaเป็นต้นครับ ซึ่งจะใช้ก็ต่อเมื่อมีการพูดถึง Lycopodium phlegmaria มาก่อนแล้วครับถึงใช้ แล้วอีกเรื่องครับ คือว่า Lycopodium phlegmaria L. ได้ทำการย้ายสกุลไปเป็น Huperzia phlegmaria (L.)Rothm. แล้วครับตั้งแต่ปี 1944 โดย Werner Rothmaler แต่ก็ยังเห็นใช้เป็นสกุลเดิมอยู่ซึ่งก็คือ Lycopodium เช่นเดิม ยังสงสัยว่ามันยังไงกันหว่าอยู่ รอถามผู้รู้เหมือนกัน และเขียนชื่อผู้ตั้งชื่อ (Auther name) สักหนึ่งครั้งเพื่อเป็นเกียรติ ซึ่งใช้ในการเขียนรายงานรูปเล่ม หรือวิทยานิพนธ์ต่างๆ

หมายเหตุ* แก้ไขเพื่อเพิ่มเติมข้อมูล

[ch@t]

species แปลว่าชนิดนะครับ ส่วนพันธุ์นั้นคือ variety ครับ เรื่องพวกนี้ผมว่าพอรู้คร่าวๆ ดีกว่าครับ ส่วนลึกๆ คนที่จะใช้จริงๆ ก็พวกนักพฤกษศาสตร์หรือนักวิทยาศาสตร์อะไรประมาณนั้น หรือสำหรับคนที่สนใจจะเข้าศึกษาทางด้านนี้ เอาเป็นว่าเขียนถูกหลักเป็นพอแล้ว คือเรื่องการเขียนชื่อก็อย่างที่ว่าล่ะครับ  ใช้ตัวเอียงหรือขีดเส้นอะไรก็ว่ากันไป ส่วน Lyc. ปกติจะไม่ใช้กันครับ จะใช้เ็ป็น L.phlegmariaเป็นต้นครับ ซึ่งจะใช้ก็ต่อเมื่อมีการพูดถึง Lycopodium phlegmaria มาก่อนแล้วครับถึงใช้ แล้วอีกเรื่องครับ คือว่า Lycopodium phlegmaria L. ได้ทำการย้ายสกุลไปเป็น Huperzia phlegmaria (L.)Rothm. แล้วครับตั้งแต่ปี 1944 โดย Werner Rothmaler แต่ก็ยังเห็นใช้เป็นสกุลเดิมอยู่ซึ่งก็คือ Lycopodium เช่นเดิม ยังสงสัยว่ามันยังไงกันหว่าอยู่ รอถามผู้รู้เหมือนกัน และเขียนชื่อผู้ตั้งชื่อ (Auther name) สักหนึ่งครั้งเพื่อเป็นเกียรติ ซึ่งใช้ในการเขียนรายงานรูปเล่ม หรือวิทยานิพนธ์ต่างๆ

หมายเหตุ* แก้ไขเพื่อเพิ่มเติมข้อมูล

รบกวนนิดนึงเหมือนกันครับ....อยากทราบที่มาของแหล่งข้อมูล ที่เด่นชัด ว่า Lycopodium ได้ทำการย้ายสกุล ไปเป็น Huperzia ตั้งแต่เมื่อไหร่ โดยนักพฤกษศาสตร์หรือนักวิทยาศาสตร์ ท่านใดและได้เขียนอ้างอิงใว้ทีไหนเหรอครับ....เพื่อความกระจ่างในเรื่องนี้ ขอแหล่งที่มาที่ชัดเจนนิดนึงครับว่าการจำแนกพรรณไม้ของสองชนิดนี้.นักพฤกษศาสตร์ ท่านใดเป็นผู้ที่เขียนใว้อย่างเด่นชัด...เพราะเพื่อเป็นความรู้ใหม่ๆแก่เพื่อนสมาชิกได้ทราบกัน..งั้นเดี๋ยวข้อมูลไม่ตรงกัน ก็จะสับสนกันไปใหญ่

[Lindsaea_P]

จริงๆ ผมเคยหาแล้วครับ สกุล Huperzia เนี่ยถูกตั้งขึ้นครั้งแรกในปี ค.ศ.1801 โดย Bernhardi ซึ่งหนังสือที่ใช้อ้างอิงก็จะเป็นพวกหนังสือ manual หรือ handbook ครับ ซึ่งเดี๋ยวผมหามาอ้างอิงทีหลังให้ละกันครับ ซึ่งผมพยายามหา original describtion ของผู้ตั้งดูแล้วผมหาไม่ได้ครับ ส่วนที่ว่าย้ายสกุลผมหมายถึงบางตัวครับ เช่น Huperzia squarosa หรือ Huperzia phlegmaria เป็นต้น ซึ่งเมื่อก่อนทั้ง 2 สกุล นี้ยังอยู่ในสกุล Lycopodium ครับ และ Lycopodium ไม่ได้ถูกยุบนะครับ

อันแรกอ้างอิงจาก
- Tagawa, M. & Iwatsuki, K. 1979. In: Smitinand, T. & Larsen, K. (eds), Flora of Thailand, Vol. 3, part 1: Royal Forest Department Bangkok. เล่มนี้ก่อนที่จะย้ายไปเป็น Huperzia เป็น Lycopodium ที่พบในประเทศไทยครับ

อันนี้ของ H. squarosa ครับ
- Trevisan, 1875. Atti della Societ? Crittogamologica Italiana 17: 247.

อันนี้ของ H.phlegmaria
- Bernhardi, 1944 Feddes Repertorium Specierum Novarum Regni Vegetabilis 54: 62.

เราสามารถตรวจสอบชื่อที่ตั้งได้จาก 2 เว็ปนี้ครับที่ผมใช้บ่อย www.ipni.org และ www.tropicos.org ซึ่งจะแสดงถึงชื่อก่อนหน้าทีมีการตั้งมาด้วย วิธีใช้ไม่ยากครับ แค่พิมพ์ชื่อ genus และ species ลงไป ก็จะตรวจสอบได้ว่ามีการเปลี่ยนแปลงหรือไม่

เอกสาร 2 ชิ้นล่างผมยังหาไม่ได้ครับ เพราะของเขามีลิขสิทธิ์ พยายามหาอยู่เหมือนกันครับ ส่วนเรื่องชื่อพูดยากเหมือนกันครับ เพราะไม่ค่อยรู้เรื่องเหมือนกัน คือจากเท่าๆ ที่ดูพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงมานานแล้ว แต่กลับมาใช้ในช่วงหลังๆ นี่เอง ยังไงจะไปหาข้อมูลจากผู้รู้มาให้ครับ เอาชัวร์ดีกว่า ผมเองก็ไม่อยากมั่ว เดี๋ยวจะพาสับสนไปกันใหญ่ ส่วนเรื่องการจำแนกผมจะมาอธิบายทีหลังนะ เพราะวันนี้ผมยังทำงานไม่เสร็จเลย เหอๆ

ปล.ผิดพลาดขออภัยจริงๆ ครับ ใครพบที่ผิดแก้ไขด้วยนะครับ เพราะไม่อยากให้รู้ผิดๆ ไป เรื่องด้านนี้ค่อนข้างละเอียดมาก

[wanna]

ขอโทษทีค่ะ อ่านแล้วไม่เข้าใจค่ะ และไปตามลิงค์ก็ไม่เห็นมีนะคะ
งั้นการแยก Huperzia กับ Lycopodium  ต่างกันอย่างไรคะ

ขอบคุณค่ะ

[Lindsaea_P]

ขอโทษทีค่ะ อ่านแล้วไม่เข้าใจค่ะ และไปตามลิงค์ก็ไม่เห็นมีนะคะ
งั้นการแยก Huperzia กับ Lycopodium  ต่างกันอย่างไรคะ

ขอบคุณค่ะ

อ๋อ เว็ปนี้ใช้ในการตรวจสอบชื่อทางวิทยาศาสตร์เฉยๆ ประวัติการตั้งขื่อและการเปลี่ยนแปลงเท่านั้นครับ ส่วนเรื่อง 2 ตัวนั้นเดี๋ยวจะพยายามหาข้อมูลมาให้ครับ เพราะไม่ึค่อยมีการเขียนลงเว็ปไซต์เท่าไหร่เลยหายากครับ

[Apodagis]

อ่านแล้วไม่เข้าใจเหมือนกัน

[Lindsaea_P]

ขอโทษทีครับ เหอๆ พอดีเน้นเรื่องการตั้งชื่อน่ะครับ ไม่ได้พูดถึงเรื่องการจำแนกเท่าไหร่ พอดีเห็นตั้งหัวข้อถามความแตกต่างผมก็พึ่งมาสนใจเหมือนกันครับ เลยกำลังหา้ข้อมูลอยู่ครับ ตอนนี้ผมยังไม่มีข้อมูล Huperzia อยู่ในมือครับ ถ้าไงจะพยายามหามาให้ครับ

การแยกของ ทั้ง 2 ตัวนี้ในทางอนุกรมวิธานจะมี หลายวิธีครับที่ใช้ แต่หลักๆ คือ ทางด้านกายวิภาคศาสตร์ (anatomy) และ สัญฐานวิทยา (morphology) ซึ่งยกตัวอย่าง เช่น ปกติในเฟิร์นจะใช้ลักษณะของการเกิดของอับสปอร์ ลักษณะสปอร์ ลักษณะของใบ(frond) หรือลักษณะของลำต้น (rhizome) เป็นต้นครับ